نگاهی به تاریخچه جلسات قرآن در زمان ائمه(ع)

به گزارش ایکنا، روایات نشان می‌دهد، اولین «مکتب­خانه» را‌ به معنای «خانه محل آموزش قرآن»، رسول خدا‌(ص) بنیان نهاد؛ آن‌گاه که با حالتی متأثر از ادراک وحی، از غار حراء فرود آمد و به خانه بازگشت و آیات نازل شده را بر خانواده خویش تلاوت فرمود؛ به این ترتیب، نخستین «جلسه خانگی قرآن» شکل گرفت و نهضت «مکتبِ قرآنی خانه­‌ها» کلید خورد.

از آن پس، «آموزش خانگی قرآن» جزئی از سیره و سنت رسول خدا‌(ص) شد و آن حضرت، همواره این سیره را به عنوان «الگویی راهبردی در نظام تعلیم و تعلم قرآن کریم» سفارش می­‌فرمود؛ الگویی که پس از پیامبر(ص) در سیره اهل­ بیت(ع) نیز به دقت دنبال شد و با درایت آن بزرگواران، پس از واقعه جانسوز عاشورا، با سفارش به برگزاری «روضه‌­های خانگی» تکمیل شد تا خانه‌­های مسلمانان، به مکاتبی برای اشاعه روزافزون فرهنگ قرآن و عترت(ع) در سرتاسر جهان مبدل شوند.

با توجه به این مهم سامانه جلسات خانگی قرآن اقدام به تولید محتواهایی کوتاه از کتاب «جلسات خانگی قرآن کریم» با هدف تبیین هرچه بیشتر جایگاه و اهمیت این جلسات کرده است. در ادامه برشی کوتاه از این کتاب با موضوع «تاریخچه جلسات قرآن در زمان ائمه با بررسی جلسه خانگی، حضرت زهرا و حضرت زینب سلام الله علیهما» آمده است.

«بلافاصله پس از رحلت رسول اکرم(ص) با روی کار آمدن خلیفه اول و آغاز خانه‌نشینی حضرت علی(ع) یکی از فعالیت‌های عمده قرآنی ایشان در خانه به وقوع پیوست. در روایت است که امیرالمؤمنین(ع) بر اساس وصیت پیامبر(ص) و پس از رحلت ایشان در منزل خویش به جمع‌آوری قرآن پرداخت و بر حسب برخی روایات، مدت شش ماه در خانه نشستند و این کار را به انجام رساند.

حضرت امیر(ع) مصحف رسول خدا(ص) را به خانه خویش بازگرداند و طبق دستور و سفارش پیامبر آن را پس از خود به فرزندش امام حسن(ع) واگذار کرد تا پس از ایشان نیز به امام حسین(ع) و پس از او نیز در دست فرزندان ایشان یکی پس از دیگری قرار گیرد.

با توجه به این مسئله پرداختن به امور قرآنی در خانه را می‌توان به نوعی تأسی به سیره آن بزرگوار دانست؛ بسیاری از علما و دانشمندان، اسلامی آثار علمی و قرآنی خود را در منازل خود به انجام رسانده‌اند.

گاهی خانه‌های خود را وقف تدریس و تحصیل علوم و معارف قرآن می‌کردند تا علاقه‌مندان به قرآن در آن حضور یابند و از مأدبه قرآن به اندازه وسعت وجودی و استعداد خود بهره گیرند.

جلسات خانگی حضرت زهرا(س)

براساس روایات خانه حضرت زهرا(س) پایگاهی برای انتشار معارف قرآن کریم بود. صحابه رسول خدا به ویژه بانوان برای طرح پرسش و کسب فیض از محضر آن بانوی دو عالم به منزل ایشان می‌رفتند.

‌حضرت فاطمه(س) در آموزش مسائل دینی و قرآنی به دیگران در منزل، از حوصله و پشتکار فراوانی برخوردار بود؛ به‌طوری که صبوری ستودنی آن، بانو هنگام بیان آموزه‌های دینی برای یکی از زنان مسلمان در روایات انعکاس یافته.

به‌طور کلی، خانه علی(ع) و فاطمه(س) بین منازل مسلمانان ارج و فضیلتی بی‌مانند داشت این خانه، علاوه بر این که در زمان حیات رسول خدا(ص) محل آمد و شد ایشان و تشکیل جلسات خانگی و خانوادگی قرآن توسط آن حضرت بود. پس از رحلت رسول خدا هم پایگاه تبلیغ و تعلیم قرآن و عترت و محل مراجعه صحابه مکرم رسول خدا و محبان اهل بیت بود.

جلسات خانگی تفسیر قرآن حضرت زینب(س)

در روایات آمده است هنگامی که امیرالمؤمنین(ع) مقر خلافت خود را به کوفه منتقل کرد به طور طبیعی خانواده و همه نزدیکان آن حضرت ازجمله زینب(س) نیز به کوفه نقل مکان کردند.

حضرت زینب(س) بنا بر درخواست جمعی از بانوان و دختران کوفه به آموزش و ارشاد زنان این شهر همت گماشت آن بانوی مکرمه جلسه درس تفسیر قرآن در منزل خود برپا کرد و به این ترتیب بانوان کوفه از محضر ایشان کسب فیض می‌کردند.

نقل شده است که حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) روزی به مجلس درس حضرت زینب(س) وارد شد و دید آن بزرگوار در حال تفسیر سوره مبارکه مریم(س) است. امیرالمؤمنین(ع) درباره آیه شریفه «کهیعص، خطاب به حضرت زینب(س) فرمود: «دخترم! این حروف، رمزی است در مصیبت‌هایی که بر شما عترت پیامبر وارد خواهد شد.» سپس گوشه‌هایی از مصائب کربلا را برای دخترش و حاضران شرح داد؛ حضرت زینب(س) با شنیدن سخنان پدر متأثر شد و فضای جلسه قرآن تغییر کرد.

انتهای پیام