مهدی ناصحی، عضو شورای شهر مشهد و نائب رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت، گردشگری و رسانه شورای شهر مشهد در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی اظهار کرد: موضوع فرهنگ موضوعی چندوجهی بوده و براساس قوانین و مقررات کشور، سازمانها و دستگاههای مختلفی متولی فرهنگ به معنای عام آن هستند، بنابراین بیش از 20 دستگاه در کشور متکلف این امر بوده و روابط فرهنگی وسیعی در میان آحاد جامعه برقرار شده است، از این رو برای اینکه بتوانیم به برنامههای اجرایی مطلوبی در حوزه فرهنگ در مدیریت شهری دست یابیم، باید بتوانیم تعریف درستی از فرهنگ بیان کنیم تا در این امر مهم به نحو احسن عمل کنیم.
وی بیان کرد: موضوعی که در خصوص فرهنگ با مأموریتهای شهرداری و شورای شهر تناسب دارد، نحوه تبیین فعالیتهای فرهنگی در مدیریت شهری است، بنابراین شورای شهر باید زمینههای فرهنگی که با مأموریت اصلی مدیریت شهری مرتبط است را تشخیص دهد و آنها را تبیین کند. فرهنگ شهرنشینی، همسایگی، زیارت، انقلاب اسلامی، مکتب تشیع و .. از مواردی هستند که تمامی اعضای شورای شهر در خصوص فرهنگ آنها را قبول داشته و این موارد را دغدغه ذهنی خود میدانند، البته لازم به ذکر است که کمیسیون فرهنگی تنها حوزه فرهنگ را در اختیار ندارد، بلکه حوزههای اجتماعی، گردشگری و زیارت را در این خصوص داراست و به همین دلیل متکلف شدهایم که شاخصهای فرهنگی را شناسایی کرده و درصدد ارتقای آنها عمل کنیم و شاخصهای منفی فرهنگی را کاهش دهیم، لذا بخش عمده فعالیت بخش کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت و گردشگری در این عناوین تعبیر میشود.
ناصحی با توجه به اینکه کنشهای اجتماعی افراد، نمایانگر فرهنگ درونی آنهاست اظهار کرد: مهمترین عرصه ابراز فرهنگ، رفتار مردم است، زیرا کنش افراد متشکل از مبانی مختلفی است که یکی از آنها مبنای فرهنگ است و حوزههای خانواده، اقتصاد، قومیت و محله هم در آن دخیل هستند، بنابراین تمامی این موارد عناصری است که فرهنگ جامعه را میسازد و بعد از مدتی در رفتارهای مردم جامعه خود را نشان میدهد و به همین دلیل شناسایی نقاط قوت و ضعف فرهنگی در دستور کار این کمیسیون قرار گرفته است و در این راستا فعالیتهای متفاوتی را طلب میکند و حمایتهای فرهنگی باید شفاف شود.
این عضو شورای شهر مشهد گفت: موضوع فرهنگ و عملکرد فرهنگی جامعه انسانی را مورد هدف قرار داده است، بنابراین باید برنامهای در این خصوص ارائه شود که تمامی یا بیشتر افراد جامعه را شامل شود و مردم بتوانند با توجه به این برنامه در ارتقای فرهنگ انسانی خود مؤثر واقع شوند. در شورای ششم سیاست دوم دنبال میشود و طی آن با منابعی که در اختیار است در این مسیر برنامهریزی صورت میگیرد تا تعداد بیشتری از مردم شهر و زائران عزیز بتوانند از این امر بهرهمند شوند، همچنین رویکرد دوم شورای شهر مشهد این است که امور فرهنگی را در بستر خود فرهنگ انجام دهد و بهعنوان عنصری بیرونی خود را در فرهنگ تحمیل نکنیم، زیرا معتقد هستیم که فرهنگ امری مردمی و انسانی است، لذا باید این امر را به درون خود مردم بسپاریم و از بیرون وارد آن نشویم که در این خصوص اتفاقات بسیار خوبی رقم خورده است.
گام اول در حوزه فرهنگ شناخت است
وی ادامه داد: یکی دیگر از نیازها در خصوص فرهنگ شفافسازی حمایتهای فرهنگی است که در این خصوص اقدامات مطلوبی توسط شورای شهر صورت گرفته است و یکی از مهمترین اقداماتی که در این خصوص رخ داده، راهانداری سامانه سما است که طی آن گروههای فعال فرهنگی میتوانند از حمایتهای شورای شهر استفاده کنند، زیرا گام اول در حوزه فرهنگ شناخت است و باید شناسایی مسائل در حوزه فرهنگ آسان شود تا معضلات کاهش و مطلوبات ارتقا یابد و کمبود تعلق شهروندان به شهر مشهد کنشی نگرانکننده است.
ناصحی تصریح کرد: با توجه به اینکه فرهنگ مصادیق متعددی دارد، این امر باید در تمامی کنشها و رفتارهای مردم جامعه تبیین شود، لذا در میان کنشهای اجتماعی مردم در میان شهر مشهد، کنشی که بنده را نگران میکند، احساس تعلق مردم نسبت به شهر مشهد و هویت شهر مشهد است، زیرا این احساس در میان مردم شهر کمرنگ شده است و باید در خصوص شناساندن شهر مشهد و ظرفیتهای این شهر به مردم اقدامات مطلوبی انجام شود که مردم هنگامیکه در این شهر حرکت میکنند، نسبت به معضلات اجتماعی شهر خود و ظرفیتهای مطلوب آن نگران باشند و احساس تعلق کنند. هنگامیکه شهروندان در خصوص شهر خود تعلق داشته باشند نسبت به مسائلی همچون زیبایی و آرایش شهری، ترافیک و .. خود را مسئول میدانند و درصدد راهحلی برای بهبود وضعیت، قدم برمیدارند و اگر این احساس تعلق در میان مردم افزایش نیابد، زیبایی شهری از بین میرود و هزینههای بیشماری برای شهر تحمیل میشود.
وی اظهار کرد: مشهد موزائیکی از جمعیت را در درون خود جای داده است که تفاوتهای فرهنگی آن بسیار زیاد است و هنگامیکه مردم شهر بخواهند به شهر خود احساس تعلق داشته باشند باید در مرحله اول به همنوع خود احساس تعلق و مسئولیت داشته باشند تا در نتیجه با همدلی به تعلق مطلوبی نسبت به شهر خود دست یابند، متأسفانه یکی از آسیبهای شهر مشهد این است که محلات کانون مناسبی برای شناخت مردم نیستند و معرفت و شناخت مناسبی در بین اعضای ساختمان هم وجود ندارد، بنابراین ارتکاب جرم در محله دور از فکر نیست و ممکن است اتفاق بیافتد و این عدم شناخت در نتیجه منجر به خدشهدار شدن امنیت شود. مسجد تنها ارگان مذهبی و اعتقادی نیست، بلکه محلی برای گردهمایی و جمعآوری ارتباطی مردم است که برای این امر مصوبهای ابلاغ شده و طی آن برای بازسازی و ساخت مساجد در محلههای حاشیه شهر مواردی اندیشیده شده است.
سالانه حدود 30 میلیون زائر به مشهد سفر میکنند
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت، گردشگری و رسانه شورای شهر مشهد افزود: سالانه حدود 30 میلیون زائر به مشهد سفر میکنند و اگر این ارتباط، بهصورت مطلوبی نمایان نشود شهر مشهد در عرصه بینالملل شهری منفی بیان خواهد شد که دارای معضلات گوناگونی است، بنابراین باتوجه به این موارد، این امر در افکار عمومی جهان هم تأثیر بسیاری خواهد گذاشت، لذا برای تبیین این امر اقدامات مطلوبی صورت گرفته است که با توجه به آن بتوانیم شهر مشهد را بهعنوان کانونی آرامشبخش، پیشرفته و توسعهیافته به مردم و زائران معرفی کنیم.
ناصحی گفت: برای اینکه بتوانیم از این پدیده جلوگیری کنیم باید بتوانیم مساجد را در قالب کانونی برای شناخت مردم معرفی کنیم و مسجد را واسطهای میان حکومت و مردم قرار دهیم تا مردم از این طریق وظیفه اجتماعی خود را انجام دهند و با همدیگر ارتباط اجتماعی برقرار کنند. احساس تعلق مردم به شهر مشهد ابعاد فیزیکی و متافیزیکی دارد که بعد فیزیکی آن با مظاهر شهری، طراحی شهری، احیای بافتهای تاریخی شهر و نماهای هویتبخش و… قابل ارتقا است که این امر یک بعد مدیریتی از سمت قانونگذاری دارد که برعهده شورای شهر است و بعد دیگر آن بر عهده مردم است که با قالب مشارکت جمعی مردم امکانپذیر میشود، همچنین برای بعد متافیزیکی آن که بعدی معنوی است اقداماتی تعبیر شده است که یکی از این اقدامات آن است که بستر فعالیت مردم را در حوزه فرهنگی فراهم کنیم و اجرای این امر را به خود مردم بسپاریم، یکی از اقداماتی که برای بعد فرهنگی صورت گرفته است، در گام اول عقبنشینی اجرا است و در گام دوم این است که طراحی فعالیتها را هم به خود مردم بسپاریم و در آن دخالت نکنیم، باید گفت بسیاری از بافتهای مذهبی و معنوی اطراف حرم از بین رفته است.
این عضو شورای شهر مشهد در خصوص نظارتهای شورای شهر بر معنویت و فرهنگ شهر تصریح کرد: صدور مجوز مظاهر و نماهای شهری در اولویت دستور کار شورای شهر قرار دارد و در قالبهای متفاوت این امر پیگیری میشود، اما اتفاق مهمتری که در این راستا مطرح شده، آن است که این امر باید توسط کسانیکه متولی این امر هستند تبیین شود و معنای درستی از فرهنگ معنوی و شهر معنوی در کارهای آنها نمایان و برای مردم تبیین شود تا سلیقه مردم را در خود جای دهد و در زندگی مردم نقش پیدا کند، بنابراین برای این امر در حوزه تصمیمگیری و گفتمانسازی در حال فعالیت هستیم تا بتوانیم این امر را در شهر مشهد به نحو مطلوبی به ارمغان آوریم.
وی ادامه داد: در این امر معذورات قانونی هم وجود دارد که این قوانین با هر چیزی که برای آزادی شهروندان محدودیتساز باشد، مقابله میکند و در مواردی خلاف قانون تشخیص داده میشود، بنابراین این امر ظرافت خاصی دارد و تنها مختص شهر مشهد و کشور ایران نیست، بلکه در بسیاری از شهرهای کشور قوانین بسیار سختی در حوزه معماری وجود دارد، اما در این شهر بسیاری از بافتهای مذهبی و معنوی اطراف حرم از بین رفته است و در طول سالهای متوالی به آن حوزه آسیب وارد شده است و آموزش مناسبی برای فرهنگ شهروندی وجود ندارد.
ناصحی اظهار کرد: رعایت حقوق شهروندی در اعمال نظارت موضوع نسبی است و هر فردی باتوجه به سطح فرهنگ، دانش و بینش و … در خصوص اتفاقات جامعه عکسالعمل متفاوتی نشان میدهد، اما نقطه مطلوب فرهنگ شهری ما در این است که شهروندان از کنار کیسه زباله به راحتی عبور نکنند و نسبت به آن مسئولیت داشته باشند و با توجه به اینکه زباله طلای کثیف است، این امر برای شهر هزینههای بسیاری را متحمل کرده و ما درصدد هستیم که سامانههای متعددی برای این امر طراحی کنیم تا مشارکت مردم را در این امر افزایش دهیم، لازم به ذکر است که 250 هزار خانواده در این مسیر سامانه عضویت یافتهاند تا در تفکیک زباله نقش مؤثری داشته باشند.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت، گردشگری و رسانه شورای شهر مشهد بیان کرد: یکی از فعالیتهایی که برای شورای شهر اهمیت بسیاری داشته، طرح زودبازده بوده است، زیرا هر پل در سطح شهر نزدیک به 200 میلیارد سرمایه و برای هر کیلومتر قطارشهری حدود 2700 میلیارد سرمایه نیاز دارد و این امور ممکن است دغدغه اصلی مردم در سطح شهر نباشد، بنابراین در همین راستا طرحی اجرا شده است که در آن با محوریت شورای محله و مساجد مردم اولویتهای خود را تعیین کرده و در مرحله اول 10 میلیارد تومان برای محلههای مورد هدف بازآفرینی اختصاص دادهایم و در مرحله دوم 15 میلیارد تومان برای آنها اختصاص یافته است و امسال در مرحله سوم هم مبلغ قابل توجهی اختصاص خواهد یافت و در این طرح اقدامات بسیار خوبی برای سطح شهر رقم خورده است.
وی افزود: چنین برنامههایی تعبیر شده است که مردم با توجه به نیازهای خود در جامعه، انتخاب و معضلات خود را حل کنند تا با این امر به همنوعان و دولت خود کمک کنند، زیرا روزانه حدود 100 میلیارد تومان شهر مشهد هزینه دارد که با توجه به این امور و برنامهها درصدد هستیم که این هزینهها را کاهش دهیم و در قسمت دیگری آن هزینه را برای مردم در قالب خدمت ارائه کنیم، اما اقدامات مناسبی در خصوص بازگشایی معابر، فعالیتهای عمومی، فعالیتهای بینالمللی و میزبانی از آنها و .. توسط شورای شهر صورت گرفته است.
آموزش مناسبی برای فرهنگ شهروندی وجود ندارد
ناصحی در خصوص آموزش تصریح کرد: یکی از ضعفهای ما حوزه آموزش است، زیرا آموزش مناسبی برای فرهنگ شهروندی وجود ندارد و فرهنگ شهرنشینی و همسایگی در میان مردم آموزش داده نشده است، بنابراین در تلاش هستیم که این امر را در شهر افزایش داده و از اکرانهای شهری برای ارتقای زیست شهری استفاده کنیم، زیرا افزایش سرانه فرهنگ ورزشی، کاهش اعتیاد را به دنبال دارد.
این عضو شورای شهر مشهد ادامه داد: زیرساختهای فرهنگی اگر توسط مردم صورت گیرد، بسیار باارزشتر است و تداوم آن بیشتر خواهد بود، اما مهمترین ضعف ما در حوزه شهرداری مباحث زیرساختهای ورزشی است که به اعتبار افزایش درصد بودجه فرهنگی در بودجه شهرداری، وظایف و پروژههای متعددی را در خصوص ورزش تعریف کردهایم که در سیاست اصلی ما قرار گرفته است، زیرا این امر نقش بسیار مهمی در سلامت جامعه ایفا خواهد کرد، بنابراین برای پروژههای متعدد ورزشی امسال حدود 2000 میلیارد تومان به این امر اختصاص داده شده است، همچنین توسعه کتابخانهها، فرهنگسراها و اماکن فرهنگی در اولویت کار شهرداری قرار دارد و برای آن برنامههای متعددی مشخص شده است، اما مسئله توسعه زیرساختهای ورزشی جهش جدی است که در شورای ششم دنبال خواهد شد.
وی گفت: باتوجه به اینکه مسئولیت ورزش همگانی و مسئولیت جمعآوری معتادین متجاهر برعهده ما گذاشته شده است، هرچقدر سرانه ورزش همگانی شهر افزایش پیدا کند، جمعآوری معتادین متجاهر کاهش یافته و بر سلامت عمومی مردم جامعه تأثیر مطلوبی میگذارد و جوانان کمتر به سمت اعتیاد تمایل نشان میدهند. مسئله مدیریت شهری مسئلهای چندوجهی است که مصادیق مختلفی را شامل میشود و تصور ما از این مسئله آن است که ورزش و اعتیاد رابطه مستقیمی باهم دارند.
ناصحی در خصوص سرقت و تکدیگری در اطراف حرم رضوی افزود: معاونت اجتماعی شورای شهر مشهد بهصورت 24 ساعته در این عرصه فعال است و به فعالیت میپردازد، اما موضوع سرقت به شهرداری اختصاص ندارد و دارای مؤلفههای دیگری است، اما از منظر زیباسازی شهری در این عرصه فعالیت داریم و در تلاش هستیم که آمار آنها را کاهش دهیم. در خصوص متکدیان هم در تلاش هستیم که آنها را شناسایی و باندهای مرتبط با آن را پیدا کنیم و به مقامات قضایی منتقل سازیم تا شهر مشهد از این مناظر پاک شود، اما این نکته حائز اهمیت است که بیشتر این تکدیگران اهل شهر مشهد نبوده و از شهرهای دیگر ایران به مشهد آمدهاند.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت، گردشگری و رسانه شورای شهر مشهد گفت: افرادی که به بهانه شیشه تمیز کردن، جوراب فروختن و فروش این اقلام مشغول فعالیت هستند، متکدی محسوب نمیشوند و در این دسته جای نمیگیرند، اما برخی از افراد معتقد هستند که این افراد هم تکدیگر هستند، بنابراین برای جمعآوری آنها دچار مشکل میشوند و تناقضی رخ میدهد.
انتهای پیام
منبع