مبارزِ خستگی ناپذیر

رسانه KHAMENEI.IR به مناسبت فرارسیدن ولادت امام زین العابدین علیه‌السلام برای نخستین‌بار، بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در خطبه‌های نمازجمعه در تاریخ

مبارزه امام سجاد در تمام دوران امامت خویش
آنچه من عرض میکنم، مشروح زندگى امام سجاد نیست بلکه فقط خطوط کلّى و اصولىِ زندگى آن حضرت است به‌ عنوان یک امام. و براى این است که آن کسانى که میخواهند بحث کنند و تحقیق کنند، مخصوصاً عزیزانى که در رسانه‌هاى عمومى، رادیو و دیگر رسانه‌ها از آن حضرت سخن میگویند، این خطوط را دنبال کنند و این محورها را براى بحث تعقیب کنند؛ وَالّا اینکه گفته شود امام سجاد استراتژى دعا را انتخاب کرد… نه چیزى را میفهماند و نه چندان دقیق و منطبق بر واقعیّت است. امام‌سجاد ۳۵ سال تقریباً حائز منصب امامت بودند و در این ۳۵ سال از اوّل تا به آخر یکسره مبارزه کردند… در این ۳۵ سال سه رشته کار را امام سجاد تعقیب کردند که این سه تا محور اصلى است اگر کسى میخواهد در این زمینه بحث کند و مطالعه کند، دنبال این سه محور باید حرکت کند.

تبیین مسئله امامت در دوران اختناق اموی
یکى از این سه محور، کار اصلى سیاسى امام سجاد بود که آن عبارت بود از تبیین مسئله‌ى امامت. مردم با اینکه تازه از صدر اسلام جدا شده بودند و فاصله‌ى زیادى نداشتند، مسئله‌ى امامت را درست نمى‌شناختند و بشدّت در این مسئله دچار اشتباه و انحراف بودند؛ هم اشتباه در مفهوم «امام» و اینکه امام چه شرایطى دارد، چه‌ جور آدمى میتواند امام و رهبر جامعه باشد، امام اصلاً چه‌ کاره است در این جامعه؛ و هم بالنّتیجه در مصداق امام که امام کیست، این را نمیدانستند… پس کار اوّل امام سجاد این بود که آرام‌آرام به‌ صورت عمیق مفهوم امامت و مصداق امام را به خورد جامعه‌ی اسلامى بدهد. بسیارى از بیانات امام سجاد در این رابطه است و میدانید که این کار همیشه و همه ‌جا یک کار خطرناک سیاسى است؛ بخصوص در دوران اختناق اموىِ مروانى که با تمام امکاناتشان دنبال این بودند که خلافت را و امامت را براى خودشان و نوکرانشان و خانواده‌شان تثبیت کنند. امام سجاد این بناى ظالمانه را از بنیان میلرزاند و به ‌سمت انهدام سوق میداد. لذا این کار، کار خطرناکى بود و این کار خطرناک را امام در پوشش تقیّه در طول سى‌ و چند سال انجام دادند؛ این کار اوّل که کار سیاسى است.

تقویت فکری و عقیدتی مردم از طریق دعا
محور دوّم، محور فکرى و عقیدتى و ایدئولوژیک بود؛ چون بنى‌امیّه فکر مردم را و اسلام مورد ایمان مردم را هم خراب کرده بودند. اسلامى که در اختیار مردم در دوران امام‌سجاد قرار داشت، اسلام پیغمبر نبود. آن ‌قدر تحریف و غلط و خلاف عمدى و سهوى در معارف اسلامى، در عقاید اسلامى، در احکام اسلامى، در مقرّرات اسلامى وارد کرده بودند که اگر احکام و معارف انحرافىِ آن روز را یک کتاب بکنیم، یک کتاب ضخیم خواهد شد. خلفا پول ریخته بودند، علماى وابسته‌ى به دربارها حدیث جعل کرده بودند و فتوا داده بودند، مبلّغین و قرّاء و وابستگان گوناگون و سرسپرده‌هاى دستگاه هم این را در طول چندین سال در تمام اقطار  اسلامى، مخصوصاً آنجاهایى که از مرکز اسلام فاصله داشتند، برده بودند؛ یک اسلام عوضىِ غلطِ مسخره‌اى درست کرده بودند که امام سجادباید آن را تصحیح میکرد. این کار هم کار خطرناکى بود؛ خطرش از کار اوّل کمتر نبود. آنجا با دستگاه سیاسى برخورد بود؛ اینجا، هم با دستگاه سیاسى، هم با دستگاه روحانى. اینجا است که امام‌سجاد به دعا متوسّل میشد. صحیفه‌ی سجادیّه مجموعه‌ى معارف اسلامى است؛ مثل نهج‌البلاغه. کمتر کتاب مدوّن حدیثى را ما داریم که به قدر صحیفه‌ى سجادیّه در آن معارف اسلامى باشد.

کار مبارزاتی و تشکیلاتی و جمع کردن شیعیان
محور سوّم عبارت بود از کار مبارزاتى و تشکیلاتى؛ یعنى جمع ‌و جور کردن یاران خاص و شیعیان، متّصل کردن آنها به یکدیگر، روحیه دادن به شیعیان مبارز، مانع شدن از جذب نیروهاى شیعه به دستگاه‌هاى حاکم و به زندگى عافیت‌مآب؛ این هم یک کار بسیار دشوارى بود که امام سجاد انجام میدادند. اوّل اطراف حضرت سه نفر یا پنج نفر بودند، بعد یواش‌یواش همین چند نفر به عراق رفتند، به مصر رفتند، به یمن رفتند، در حجاز گشتند، به ایران آمدند، در اقطار عالم اسلامى مسافرت کردند، با افرادى که به حج مى‌آمدند، صحبت کردند، بحث کردند، ذهن آنها را روشن کردند و کار را به جایى رساندند که وقتى آن حضرت این دنیاى فانى را ترک میگفت، در تمام دنیاى اسلام آوازه‌ى امام و امامت و تفکّر امامتِ خاندان پیغمبر پیچیده بود. یک عدّه‌اى بشدّت معتقد بودند و پابند، عدّه‌اى هم آن‌ چنان اعتقادى نداشتند امّا محبّت خاندان پیغمبر در دل اینها جا گرفته بود. یعنى در مقابل همه‌ى تبلیغات پنجاه‌شصت‌ساله‌ى خاندان اموى تا زمان شهادت امام سجاد، یک‌تنه امام سجاد با یاران خود این تبلیغات را خنثى کرد.

تبیین اسلام، استراتژی امام سجاد
استراتژى دعا و استراتژى گریه حرفهاى کاملى نیست؛ بله، در پوشش دعا امام سجاد معارف را گفتند، براى تثبیت حادثه‌ى عاشورا بارها در محضر مردم آن حادثه را به زبان آوردند و گریه کردند امّا استراتژى امام عبارت است از استراتژى امامت؛ یعنى تبیین اسلام، تبیین امامت، جمع ‌و جور کردن یاران واقعى ائمّه که شیعیان آن روز بودند. این مجموعه‌اى از تلاش امام‌سجاد است.

چهره حقیقى امام سجاد چهره‌ى یک مبارز خستگى‌ناپذیر
آن چهره‌ى مظلومِ بى‌صداى سربه‌زیرِ منفعلى که از امام سجاد درست کردند، بکلّى بر خلاف واقع است. چهره‌ى حقیقى امام سجاد چهره‌ى یک مبارزِ قهرمانِ خستگى‌ناپذیرِ آشتى‌ناپذیرِ پیگیرى است که با تدبیر تمام، با دقّت کامل، راه‌ها را مى‌شناسد و انتخاب میکند و به سمت هدفها این راه‌ها را میپیماید؛ خودش خسته نمیشود و دشمن را خسته میکند. و نتیجه هم این شد که بالاخره دشمنِ خسته‌ى شکست‌خورده ـ یعنى دستگاه اموى ـ دیگر وقتى هیچ کار نتوانست بکند، متشبّث شد به مسموم کردن امام سجاد و آن حضرت را مسموم کرد و این امام بزرگوار و عزیز بعد از یک عمر پُربرکتِ پُرمبارزه‌ى پُرتلاشِ مقدّسِ سر تا پا نورانى، جوار پروردگار را زیارت کرد و به عالم قدس و رضوان الهى پرواز کرد. این، خلاصه‌ى زندگى امام سجاد است.

انقلاب اسلامی، ادامه راه مبارزاتی امام سجاد
و اینجا من یک حاشیه بزنم بر زندگى امام سجاد که مژده و روشنىِ چشم براى شما ملّت ایران و مسلمانان مبارز کشورمان است و آن حاشیه این است که آن کارى که شما الان کردید، یعنى احیای ارزشهاى اسلامى، حاکم کردن قرآن، حاکم کردن امامت با منطق و مفهوم الهى و قرآنى‌اش، حاکمیّت ارزشهاى قرآنى، همان چیزى است که امام سجاد آن ۳۵ سال را برایش مبارزه کرد و تلاش کرد. نه اینکه ما به ایدئال دست یافتیم؛ معلوم است که ایدئال به این آسانى و به این زودى به دست نمى‌آید امّا امام سجاد و همه‌ى ائمّه تلاش میکردند تا همان ‌طور که امروز قرآن منشأ قانونگذارى شما است، در جامعه‌شان قرآن منشأ قانونگذارى بشود؛ و همان‌ طور که امروز ولایت و امامت تابع زور و قلدرى و گردن‌کلفتى و پول‌دارى و این طور چیزها نیست بلکه تابع فقاهت و معنویّت و اخلاق و عرفان و بندگى خدا است، در جامعه‌شان هم امامت و ولایت تابع همین ارزشها باشد؛ براى این تلاش میکردند. و این پیروزى شما و رسیدن شما به جمهورى اسلامى و حاکمیّت قرآن، علاوه بر اینکه امید دل همه‌ى مسلمین جهان است، آرزوى تاریخى همه‌ى اولیا و همه‌ى ائمّه و از جمله امام سجاد بوده است.