تغییر نیت در نماز

سوال

آیا می توان در حال نماز خواندن، نیت نماز را تغییر داد؟ در چه مواردی و چگونه؟

پاسخ

عدول(برگرداندن و تغییر) در نیت نماز به اقسام: جایز، مستحب، واجب و ممنوع تقسیم شده است که در زیر موارد آنها را بیان می داریم:

الف موارد عدول جایز

1- عدول از نماز ادا به قضا به شرطی که الف: وقت ادا وسعت داشته باشد ب: عدول هم ممکن باشد. مثلاً اگر مشغول نماز ظهر است در صورتی می تواند نیت را به قضای نماز صبح برگرداند که داخل رکعت سوم نشده باشد.

2- عدول از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه در نماز ظهر یا جمعة کسی که سورة جمعه را فراموش کرده و سورة دیگری را شروع کرده و به نصف هم رسیده است.

3- عدول از نماز جماعت بر فرادی.

4- عدول از نماز شکسته به تمام و به عکس در مواردی که مخیر است تمام یا شکسته بخواند.

5- عدول از امام جماعت به امام جماعتی دیگر در وسط نماز در صورتی که برای امام جماعت اول مشکلی پیش آید.

ب موارد عدول مستحب

1- در عدول از نماز ادا به قضا اگر وقت ادا وسعت داشته باشد.

2- عدول از نماز واجب به نافله، زمانی که در حال خواندن نماز واجب، جماعتی منعقد شود و بیم آن برود که اگر نماز را تمام کند به جماعت نرسد، البته در صورتی که از محل عدول نگذشته باشد یعنی به رکوع رکعت سوم داخل نشده باشد.

ج موارد عدول واجب

1- در نمازهایی که ترتیب در آنها شرط است مانند نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء در صورتی که متوجه شود اولی را نخوانده و یا شک برایش پیدا شود که عدول از دومی به اولی واجب است. البته به شرطی که وقت به مقدار کافی برای نماز دوم باقی باشد. [1]

2- اگر مسافر به نیت این که نماز شکسته بخواند، مشغول نماز شود و در بین نماز تصمیم بگیرد که ده روز یا بیشتر بماند، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند. [2]

3- مسافری که قصد دارد ده روز در جایی بماند، اگر در بین نماز چهاررکعتی از قصد خود برگردد، چنانچه مشغول رکعت سوم نشده، باید نماز را دورکعتی تمام نماید و بقیة نمازهای خود را شکسته بخواند و اگر مشغول رکعت سوم شده، نمازش باطل است. [3]

در موارد عدول(برگرداندن و تغییر نیت) ممنوع

1- عدول بعد از تمام شدن نماز.

2- عدول از نماز قضا به نماز ادا. [4]

3- در نمازهایی که ترتیب لازم است مانند ظهر و عصر، مغرب و عشاء که عدول از اولی به دومی جایز نیست. [5]

4- عدول از نماز نافله به واجب.

5- عدول از نماز نافله مگر در نافله های شب و ظهر و عصر که اگر به نیت دو رکعت سوم خوانده و بعد متوجه شد که دو رکعت دوم بوده کافی است و این از باب عدول نیست.

6- عدول از نماز فرادی به جماعت بنابراحتیاط واجب.

7- عدول از نماز قبلی به بعدی در نمازهای قضا.

8- اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند و در بین نمازش یادش بیاید، نمازی را که باید پیش از آن بخواند، نخوانده است نمی تواند نیت را به آن نماز برگرداند.

پی نوشت ها: