جزئیات سند همکاری ایران و عمان در حوزه انرژی/ حجم تجارت ایران و امارات ۲۰ برابر عمان است – تابناک

تابناک _ با سفر سلطان عمان، به ایران یک سند همکاری و سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی میان دو کشور به امضا رسید. هنوز جزئیاتی از این سند منتشر نشده است، اما به گفته برخی کارشناسان احتمالا سند مذکور در زمینه صادرات گاز از ایران به عمان تنطیم شده باشد. جمال رازقی جهرمی، رئیس هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان، در این باره به تابناک گفت: عمان دوستی دیرینه‌ای با ایران دارد و، اما حجم تجارت امارات ۲۰ برابر آن است؛ بنابراین اگر قرار است تبادلی هم صورت بگیرد باید در راستای افزایش حجم مبادلات تجاری باشد.

هیثم بن طارق، سلطان عمان، ۷ خرداد ۱۴۰۲ وارد تهران شد. در جریان این سفر چهار سند همکاری اقتصادی و سرمایه‌گذاری، در مناطق آزاد و انرژی میان مقامات دو کشور به امضا رسید. اما هنوز جزئیات این سند در زمینه انرژی مشخص نیست.

با توجه به سابقه همکاری دو کشور در زمینه صادرات گاز از ایران به عمان به نظر می‌رسد یکی از ابعاد سند مذکور در همین زمینه باشد. جمال رازقی جهرمی، رئیس هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان، در تایید این موضوع به تابناک گفت: سند همکاری امضا شده میان ایران و عمان در زمینه صادرات گاز ایران است. اما هنوز جزئیات آن مشخص نیست.

او درباره رابطه تجاری ایران و عمان گفت: اگرچه حجم مبادلات خارجی ایران و عمان در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته‌اش (۱۴۰۰) رشد ۴۳ درصدی داشته است، اما با توجه به رابطه دوستانه و مسبوق به سابقه دو کشور، این رقم بسیار ناچیز به حساب می‌آید.  

 این فعال اقتصادی ادامه داد: حجم مبادلات تجاری میان ایران و عمان حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار است. در حالی که همین رقم در مبادلات تجاری ایران و امارت بیش از ۲۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ بنابراین امید است با سفر سلطان عمان به ایران رابطه دو کشور بیش از پیش تقویت شود و حجم تجارت خارجی هم افزایش پیدا کند.

 صادرات گاز  ایران و عمان؛   ۱۹ سال راه به جایی نبرد!

نخستین تفاهنامه انرژی دو کشور در ۲۵ اسفند سال ۱۳۸۳  (۲۰۰۵)  به امضا رسید. بر اساس آن قرار شد ایران روزانه ۳۰ میلیون مترمکعب گاز به عمان صادر کند و تا سال ۲۰۱۲ حجم گاز صادراتی را به ۷۰ میلیون مترمکعب در روز برساند.  

به گزارش شانا، خبرگزاری  رسمی وزارت نفت ایران این قرارداد می‌توانست سالانه بیش از یک میلیارد دلار درآمدزایی برای کشور داشته باشد. ضمن آنکه بر اساس مفاد آن، بهای گاز صادراتی، هر پنج سال یک بارهم قابل بررسی بود. اما تحریم‌های بین‌المللی مانع از اجرایی شدن این پروژه شد و به عبارتی می‌توان گفت هفت میلیارد دلار درآمد ازری ایران در آن بازه زمانی از دست رفت.  

یک سال پس از مغفول ماندن این پروژه سال‌۲۰۱۳ مکرراً توافق جدیدی میان تهران و مسقط منعقد شد. جزئیات توافق از این قرار بود که تا ۱۵ سال روزانه ۲۸ میلیون متر‌مکعب گاز به عمان صادر و خط لوله آن در بستر خلیج‌فارس کار گذاشته شود، اما این توافق نیز راه به جایی نبرد. چراکه به گفته برخی کارشناسان بستر خلیج فارس به لحاظ ساختار زمین شناختی ظرفیت مناسبی برای کارگزاری لوله‌های گاز را ندارد؛ بنابراین به گفته آرزو جمالی، دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان، قرار شد صادرات گاز ایران به عمان از طریق امارات دنبال شود، اما این کشور نیز با در نظر گرفتن تحریم‌های ایران حاضر به همکاری در این زمینه نشد و مانع تراشی کرد. با این حساب مشخص است که تاکنون همکاری دو کشور در زمینه صادرات گاز موفق نبوده است. مگر آنکه در سند همکاری جدیدی که دیروز امضا شد برنامه جدیدی در دستور کار قرار گرفته باشد.

 ایران به عمان برق صادر می‌کند؟

یکی دیگر از محصولاتی که می‌تواند در سند همکاری اقتصادی و سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی میان ایران و عمان مدنظر مقامات دو کشور باشد، تبادل و سرمایه‌گذاری در حوزه برق است. در گذشته صحبت‌هایی درباره صادرات برق ایران از مسیر کابل دریایی به عمان مطرح شده بود، اما به گفته علیرضا کلاهی، رئیس کمیته مطالعاتی کابل سیگره ایران، با ایلنا در سال ۱۴۰۰ گویا مسائل سیاسی و نبود تجهیزات،   ترمز صادرات این محصول به عمان را کشید. به گفته او ایران توانایی چندانی در حوزه برق DC ندارد.  

یک سال بعد در آبان ۱۴۰۱ آرش کردی، مدیرعامل شرکت توانیر، به ایلنا گفت: مذاکرات جدی میان ایران، عمان و قطر برای احداث اولین کابل‌های دریایی صورت گرفته است. از این طریق امکان صادرات برق ایران به اروپا نیز فراهم می‌شود. براساس پیش‌بینی‌های انجام شده هر یک از این کشور‌های عمان و قطر قابلیت تبادل ۱۰۰۰ مگاوات برق را دارند.  

البته برخی کارشناسان معتقدند صادرات برق از ایران به عمان نمی‌تواند امکان پذیر باشد. چراکه ایران امکانات کافی با احداث کابل دریایی را ندارد. پرویز غیاث‌الدین، کارشناس انرژی در این باره به تابناک گفت: مدت‌هاست که انتقال برق از طریق کابل دریایی مطرح شده است، اما بر اساس آخرین اطلاعاتی که دارم تاکنون اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.  

 همچنین مسعود حجت، مدیرعامل اسبق شرکت مدیریت برق ایران، در گفتگو با تابناک بیان کرد: ایران امکانات کافی برای انتقال برق از طریق کابل دریایی را ندارد و تنها کابل دریایی ایران واقع در جزیره هرمز است. بسیاری از کشور‌ها برای صادرات برق خود از این طریق اقدام می‌کنند، اما در ایران به دلیل نبود امکانات و هزینه‌های گزافی که برای احداث آن لازم است هنوز اقدامی نشده است.  

حال با توجه به ضعف ایران در زمینه انتقال برق از طریق کابل‌های دریایی و نبود سرمایه کافی در این زمینه باید دید آیا احتمال اینکه سند همکاری و سرمایه‌گذاری میان ایران و عمان در زمینه برق باشد وجود دارد؟