به حاشیه رفتن «اقتصاد مردمی» در بودجه‌های نفتی

به گزارش گروه پژوهش ایرنا، «حمیده سادات آقامیری» فوق دکترای جغرافیای انسانی در نشست درسواره‌های تعاون با ارائه پژوهشی با عنوان «بررسی تجارب موفق کشورها در تعاونی کشاورزی» که در مرکز نوآوری و توسعه تعاون ایران (منتا) برگزار شد، افزود: تعاون‌گر در ایران فقط حمایت می‌خواهد. موضوع مهم این است که اگر یک اولویت‌سنجی و توسعه دقیق در حوزه تعاون داشته باشیم، بٌرد خواهیم کرد.   

وی با انتقاد از شرایط کنونی حوزه تعاون در کشور اظهار داشت: تاسیس تعاونی در ایران باید آسانتر از شرایط فعلی باشد، بازه تعاونی در ایران درست نیست. در بسیاری از کشورها تعاونی‌ها مالیات نمی‌پردازند زیرا مردم سرمایه‌های خرد خود را به تعاونی‌ها آورده‌اند، در واقع مبنا این است که تعاونی نباید محل درآمدی برای دولت باشد.

تاسیس تعاونی در ایران باید آسانتر از شرایط فعلی باشد؛ در بسیاری از کشورها تعاونی‌ها مالیات نمی‌پردازند زیرا مردم سرمایه‌های خُرد خود را به تعاونی‌ها آورده‌اند؛ در واقع مبنا این است که تعاونی نباید محل درآمدی برای دولت باشد پژوهشگر فوق دکترای جغرافیای انسانی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه برای توسعه تعاون باید ارتباط بین‌المللی دوسویه داشته باشیم، گفت: در این مسیر باید  نقاط قوت و ضعف خود را در نظربگیریم. ما بهترین تئوری را در حوزه تعاون در دنیا داریم.

آقامیری گفت: فعالان بخش تعاونی یا تعاون‌گر در ایران فقط حمایت می‌خواهد. موضوع مهم این است که اگر یک اولویت‌سنجی و توسعه دقیق در حوزه تعاون داشته باشیم، بٌرد خواهیم کرد.   

آقامیری با بیان اینکه در تمام تعاریف دنیا از تعاون، یک نقطه مشترک است، آن را حفظ منابع عنوان کرد و افزود:  کشورها در استفاده از تعاون به سه دسته تقسیم می شوند. برخی کشورها نگاهی توسعه‌وار به بخش تعاون دارند، برخی دیگر نگاه مساله‌وار و برخی دیگر از کشورها نیز استفاده از ظرفیت تعاون در شرایط خاص. 

وی با توضیح اینکه در نگاه توسعه وار به تعاون، کشورها این ملاحظه را دارند که اقتصادشان مردم محور است، اضافه کرد: تعاونی برای این کشورها یک ابزار مثبت سرمایه‌گذاری و اعتماد مردم است و مٌسکّن مقطعی نیست.

این پژوهشگر جغرافیای انسانی ادامه داد: در کشورهای دیگر که نگاه مساله‌وار به تعاون دارند، تعاون همیشه مورد توجه قرار نمی‌گیرد و فقط در شرایط بحرانی به آن توجه می‌شود. اما برخی کشورها نیز از ظرفیت تعاون در شرایط خاص استفاده می‌کنند مانند عربستان سعودی که فقط در ایام حج از تعاونی‌ها استفاده می‌کند و امنیت غذایی کشور را به آنها می‌سپارد.

 

تا سال ۲۰۵۰، نیمی از منابع تولید کنونی وجود خواهد داشت 

به گفته آقامیری، اما نوعی از تعاونی‌ها در همه کشورها وجود دارد که به آن تعاونی کشاورزی می‌گویند. طبق تحقیقات متخصصان، تا سال ۲۰۵۰، پنجاه درصد منابع تولید کنونی در دنیا باقی می‌ماند در حالی که توجه به امنیت غذایی دو برابر شده است.

برای توسعه تعاون باید ارتباط بین‌المللی دوسویه داشت. در این مسیر باید نقاط قوت و ضعف خود را در نظربگیریم. ما بهترین تئوری را در حوزه تعاون در دنیا داریموی ادامه داد: در تحلیل نقاط قوت، اگر هدف توسعه تعاونی‌ها باشد باید دید کدام کشور با شرایط ایران سازگار و از آن بالاتر است. آنچه در این انتخاب مهم است این است که ما کشوری مسلمان هستیم و برند غذای حلال برای ما اهمیت دارد، بنابراین باید با کشور مسلمان دارای تعاونی‌های کشاورزی موفق با تاکید بر برند غذای حلال همکاری کرد. بنابراین مالزی می‌تواند بهترین انتخاب باشد.

این کارشناس به روش‌های مختلف استفاده کشورها از سیستم تعاونی اشاره کرد و گفت: تعاونی در آلمان METROGA نام دارد و نوع آن توزیعی است و بهترین شبکه توزیع را شامل می‌شود.  نام تعاونی‌ها در روسیه نیز KLINSKI  و نوع آن بر مبنای مصرف و تولید است و امتیاز خاص آن نیز تعاونی چند منظوره و از تولید به مصرف بر مبنای کارآفرینی است.

وی نام تعاونی در هلند را ONE_BONE عنوان کرد و گفت: نوع تعاونی در این کشور هم مبنای توزیعی دارد و توسعه کشت گلخانه‌ای  توسط تعاونی‌ها برای مقابله با پدیده تغییرات اقلیمی، توزیع محصولات ارگانیک گیاهی و لبنی توسط سردخانه در کشورهای گرمسیر توسط تعاونی‌ها انجام می‌شود.

تعاونی در کشورهای مختلف

وی به تجربه و فعالیت برخی از کشورها در حوزه تعاونی‌ها اشاره کرده و گفت که این کشورها عمدتا تجربه موفقی را برای خود رقم زده‌اند.

به گفته وی، تعاونی در سنگاپور  با نام IZITO  فعالیت دارد و نوع عملکرد آن توزیعی است. در آفریقای جنوبی BMZ نام دارد که  توزیع محصولات کشاورزی و پیشگام توسعه کشاورزی، مبارزه با نژادپرستی در آفریقا و هم‌راستایی فعالیت‌های کشاورزی روستایی و فعالیت‌های غیر کشاورزی در فصل استراحت کشاورزان را  این نهادها انجام می‌دهند.

در پاکستان Punjab، نام تعاونی است که امتیاز خاص آن  شامل تعاونی‌های اعتباری با تاکید بر اعتبارات بهینه تولید است. نام تعاونی چین BONGUB است که در این کشور مسئولیت بازاریابی و عرضه کالا با تاکید بر محصولات تولید شده در روستا را دارند.

تعاونی در ایران ظرفیت بالایی دارد؛ محور اصلی ما هنگام بودجه‌ریزی، نفت است و هیچ توجهی به اقتصاد مردمی نداریم، در حالی که مردم باید بتوانند وارد حوزه تعاون شوندنام تعاونی‌ها در کانادا MARI TIME است که بازاریابی و توزیع با تاکید بر محصولات لبنی را بر عهده دارند.  تعاونی NCC  بلژیک به اهداف اجتماعی تولید توسط تعاونی‌های روستایی را مورد توجه قرار داده است. سیستم‌های تعاونی در فرانسه یا MDG بازه تولید و توزیع را عهده‌دار است.

در دانمارک توسعه تعاونی‌های شهری در حمایت از کشاورزان محور است. تعاونی‌ها در سوئیس کنترل مصرف سنتی و مدرن منابع تولید را انجام می‌دهند. در بنگلادش تعاونی‌ها مدیریت امور دام و دامپروری را بر عهده دارند.  

تعاونی‌ها در ترکیه وظایف ارتباط‌گیری با بخش خصوصی  و تولید در راستای بازاریابی و در پرتغال، تولید با هزینه کم برای حوزه دامی و در هند تولید و توزیع بر پایه صادرات و کاهش واردات را عهده دار هستند.

تعاونی‌ها در نروژ به زیرساخت‌های تولید روستائیان، در ژاپن توسعه تعاون با کارآفرینی و عربستان نیز تامین امنیت غذایی در سراسر کشور را بر عهده دارند.